Wydawca treści
Biegi na orientację
Lubisz biegać, ale znudziło ci się bicie rekordów prędkości? Spróbuj czegoś nowego. W biegach na orientacje równie ważna co sprawne nogi i płuca jest głowa.
O co chodzi w biegu na orientację? O jak najszybsze przebycie określonej trasy wyznaczonej punktami kontrolnymi. Którędy zawodnik pokona dystans pomiędzy kolejnymi punktami, zależy tylko od niego: jego sprawności poruszania się w terenie, zmysłu orientacji i strategii. Do pomocy ma - coraz bardziej zapomniane w dzisiejszych czasach nawigacji satelitarnych - mapę i kompas. Żeby ukończyć zawody, musi zaliczyć wszystkie punkty w odpowiedniej kolejności. Swoją obecność w tych miejscach potwierdza na karcie startowej lub, coraz częściej, na specjalnym chipie.
Historia z armią w tle
Biegi na orientację wywodzą się ze Skandynawii. Pierwsze zawody zorganizowano jeszcze w XIX w. w Norwegii. Początkowo dyscyplina cieszyła się niewielkim zainteresowaniem i startowali w niej głównie wojskowi. Dla cywilów, w czasach gdy sport nie był tak popularny, jak dziś, pokonanie dwudziestokilometrowych tras było zbyt wielkim wyzwaniem. Dopiero kiedy skrócono dystans orienteering stał się popularniejszy wśród amatorów. W latach trzydziestych XX w. rozegrano pierwsze zawody międzynarodowe, a po drugiej wojnie światowej biegi na orientację zaczęto uprawiać poza Skandynawią, w 1961 r. powstała Międzynarodowa Federacja Sportów na Orientację, a pięć lat później odbyły się pierwsze mistrzostwa świata.
Dziś ten sport wciąż najpopularniejszy jest w Europie. Nieco mniejszym zainteresowaniem cieszy się w Ameryce Północnej, Wschodniej Azji i Australii.
Chociaż jest dyscypliną olimpijską, nigdy nie znalazł się w programie igrzysk. I pewnie długo nie znajdzie. Biegów na orientację w zasadzie nie sposób pokazać w telewizji ze względu na zbyt rozległy teren rozgrywania zawodów. Z tego samego powodu oraz tego, że biegi zazwyczaj organizowane są w lesie, trudno oczekiwać tłumu kibiców. Pomimo tej niemedialności, popularność orienteeringu rośnie, a na największych zawodach startuje nawet 25 tys. biegaczy. To liczba porównywalna z frekwencją na największych maratonach na świecie.
O co w tym chodzi?
W biegu na orientację bardzo ważna jest mapa, ale nieco inna od tych używanych podczas leśnych wędrówek. Podstawowa różnica polega na tym, że lasy oznaczone są na niej różnymi odcieniami zieleni. Im ciemniejszy kolor, tym gęstszy las, a więc poruszanie się w nim trudniejsze. Takie oznaczenia pomagają zdecydować czy lepszym rozwiązaniem będzie bieg najkrótszą trasą przez gęstwinę, czy lepiej trochę nadłożyć drogi i pokonać trasę przez rzadsze zarośla.
Reszta oznaczeń przypomina te powszechnie używane. Niebieskie elementy to obiekty wodne: rzeki, strumienie, jeziora, bagna czy studnie. Brązowe poziomnice obrazują ukształtowanie terenu: góry, pagórki, muldy, jary itp. Czarne znaczki pokazują charakterystyczne obiekty, np. głazy, myśliwskie ambony czy np. jaskinie.
Skala map używanych w orienteeringu jest dużo mniejsza niż turystycznych, zwykle 1:15000 lub 1:10000 (1 cm na mapie odpowiada 150 lub 100 metrom w terenie), a w wypadku biegów sprinterskich - nawet mniej niż 1:5000. Oczywiście nie obejdzie się tez bez kompasu. To dzięki niemu można ustawić mapę względem północy, a także przemieszczać się pomiędzy punktami kontrolnymi na azymut.
Punkty kontrolne podczas biegu na orientację oznaczone są tzw. lampionami. To biało-pomarańczowy lub biało-czerwony znacznik w kształcie sześcianu. Każdy z punktów ma swój kod.
wyposażony jest też w perforator, za pomocą którego uczestnik oznacza kartę startową lub, coraz częściej, elektryczny czujnik, który rejestruje chip zawodnika.
Naturalnie w lesie
Najpopularniejszym biegiem na orientację jest bieg klasyczny (nazywany też długim). W równym stopniu sprawdza on techniki orientacji, co sprawność i wytrzymałość zawodnika. Pokonanie trasy zajmuje zwycięzcom około 75-90 minut. Biegi średniodystansowe nastawione są przede wszystkim na dobrą nawigację. Najlepsi kończą je mniej więcej w pół godziny. W biegu sztafetowym wygrywa ta - najczęściej trzyosobowa - drużyna, której zawodnicy po kolei zaliczą jak najszybciej i bezbłędnie swoje trasy. Organizuje się także biegi sprinterskie, nocne, długodystansowe czy punktowe, w których trzeba w określonym czasie zaliczyć jak najwięcej punktów kontrolnych.
Naturalnym terenem do uprawiania biegów na orientację są lasy. Dlatego też Lasy Państwowe postanowiły przyjść z pomocą miłośnikom tej dyscypliny. W 2011 r. Ogólnopolski Komitet Organizacyjny Biegu na Orientację Leśników przedstawił koncepcję Zielonego Punktu Kontrolnego. Chodzi o zainstalowanie w lasach lub parkach stałych punktów kontrolnych, które umożliwiłyby bieg w dowolnym czasie. Takie standaryzowane punkty mają logo właściciela, zarządcy terenu lub sponsora, plakietki z symbolem orienteeringu, kasownik (perforator) kart kontrolnych oraz kod kreskowy umożliwiający elektroniczne potwierdzenie obecności zawodnika. Do tego zarządcy terenu przygotowują znormalizowane mapy do orienteeringu, które uczestnicy biegu będą np. mogli ściągnąć z internetu.
Do tej pory powstało ponad czterdzieści projektów Zielonych Punktów Kontrolnych w Lasach Państwowych. Są takie na terenie nadleśnictw: Krynki, Bytów, Przedborów, Olsztynek, Wieruszów, Maskulińskie, Spychowo, Brynek, Gdańsk, Mielec, Strzebielino, Hajnówka, Lipka, Woziwoda, Miękinia, Elbląg, Dojlidy, Solec Kujawski, Supraśl, Krasnystaw i Augustów. Ich wykaz można znaleźć na stronie www.zielonypunktkontrolny.pl.
Najnowsze aktualności
Polecane artykuły
Historia Nadleśnictwa
Historia Nadleśnictwa
Dane na temat stanu lasów sprzed wojny zostały zniszczone, dlatego też naszą historię rozpoczniemy od roku 1945.
Powojenna historia Nadleśnictwa.
W 1945 roku powstały 3 nadleśnictwa odpowiadające w przybliżeniu obecnemu Nadleśnictwu. Były to Nadleśnictwo (obecnie obręby)
a. Nadleśnictwo Góra Śląska utworzone 15 czerwca 1945r. z leśnictwami: Sułków, Góra, Łękanów,
b. Nadleśnictwo Wąsosz (Załęcze) powstało 9 lipca 1945r. z leśnictwami: Załęcze, Wodniki, Pobiel, Bartków, Chodlewo, Przywsie, Zbaków Dolny, Sułów. Nadleśnictwo Wąsosz po dalszych regionizacjach zmieniło nazwę na Załęcze ok. roku 1947 i istniało do 1978 r.
c. Nadleśnictwo Jemielno zostało powołane 15 listopada 1945r. z leśnictwami: Lipki, Jemielno, Ryczeń, Lubów, Luboszyce, Daszów, Zawiszów.
Według danych prowizorycznego urządzania lasu powierzchnia tych nadleśnictw przedstawiała się następująco:
Nadleśnictwo Góra Śląska 4.868,60 ha wg stanu na 01.10.1949 r.
Nadleśnictwo Jemielno 6.634,39 ha wg stanu na 01.10.1950 r.
Nadleśnictwo Załęcze 4.656,29 ha wg stanu na 01.10.1948 r.
razem 16.159,28 ha (obecnie 22.418,91 ha).
Nadleśnictwo Góra
Pierwszym spisanym dokumentem znajdującym się w Archiwum Państwowym w Lesznie dotyczącym Nadleśnictwa Góra Śląska jest "Protokół jednostronny spisany w dniu 15 października 1945 roku przez nadleśniczego inż. Franciszka Burmistrzaka w obecności leśniczych Antoniego Karkosza, Stanisława Nowaka i Gerarda Stankiewicza w sprawie przejęcia budynków mieszkalnych i gospodarczych na terenie Nadleśnictwa Państwowego Góra". Protokół wymienia przejęte budynki i ich wartość. Wyceny wartości dokonali spisujący protokół. Według protokółu siedziba Nadleśnictwa mieściła się w budynku przy „ul. Roli-Zymirskiego 16" w Górze. Według protokółu Nadleśnictwo posiadało 3 leśnictwa w kolejności:
1. Sułków w Sułkowie Nr. 10 - budynek przeznaczony na mieszkanie dla leśniczego.
2. Góra leśniczówka mieści się w osadzie F. Oberwald - protokół nie wymienia czy dom mieszkalny przeznaczony jest na mieszkanie dla leśniczego.
3. Łękanów - leśniczówka mieści się przy kwartale 11 uroczysku Seitsch - protokół nie wymienia czy dom mieszkalny przeznaczony jest na mieszkanie dla leśniczego.
Protokół wymienia nazwiska leśniczych, jednak nie podaje w których leśnictwach pełnili służbę.
Do 1978 r. Nadleśnictwa należały do Okręgowego Zarządu Lasów Państwowych we Wrocławiu obecnie do Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu. W dniu 01.01.1979 r. utworzono Nadleśnictwo Góra Śląska z trzema obrębami: Góra Śląska, Jemielno i Załęcze. W tych granicach zasięgu terytorialnego Nadleśnictwo Góra Śląska pozostało do tej pory. Powierzchnia Nadleśnictwa w wyniku przeprowadzonej przez urządzanie w roku 1978 aktualizacji stanu lasu wynosiła 18.599,08 ha.
Od początków powstania Nadleśnictwa Góra Śląska funkcję na stanowisku Nadleśniczego w poszczególnych latach pełnili:
- Franciszek Burmistrzak w latach 1945-1950
- Władysław Tuczyński w latach 1950-VII 1951 (zginął śmiercią tragiczną)
- Jerzy Piotrowski od VIII 1951 - 1975
- Stanisław Słowikowski w latach 1975-1992
- Edward Gil w latach 1992-2000
- Zbysław Ryszewski w latach 2000-2009
- Tomasz Multański w latach 2009-2021
- Dariuisz Kociubiński od maja 2021 r.
Obecnie siedzibą nadleśnictwa jest budynek nr 31 przy ul. Podwale w Górze, ten sam budynek który opisany jest w protokole z dnia 15 października 1945 roku.
Nadleśnictwo Załęcze
Od początków powstania Nadleśnictwa Załęcze funkcję na stanowisku Nadleśniczego w kolejności pełnili:
- Stanisław Mądry w latach 1945 - 1950
- Adam Wanicki w latach 1950 - 1968
- Jerzy Kuczyński w latach 1968 – 1972, czyli do czasu likwidacji nadleśnictwa i włączenia terenów leśnych do Nadleśnictwa Żmigród.
Pierwotnie było to Nadleśnictwo Wąsosz. Prawdopodobnie pierwsza siedziba Nadleśnictwa znajdowała się w samym mieście Wąsosz, według Pana inż. Mieczysława Maćkowiaka siedzibą Nadleśnictwa od początku jego powołania była miejscowość Załęcze. Przeniesienie lub lokalizacja siedziby Nadleśnictwa do Załęcza wiązała się z tym, że ówczesny Nadleśniczy Nadleśnictwa Wanicki Adam mieszkał w Rawiczu i bliżej mu było z dojazdem do miejsca pracy do Załęcza niż do Wąsosza. Siedzibą Nadleśnictwa był obecny budynek Nr 1 w Załęczu, obecnie Leśnictwo Załęcze.
Nadleśnictwo Jemielno
Od początków powstania Nadleśnictwa Jemielno funkcję na stanowisku Nadleśniczego pełnili:
- Władysław Krauze w latach 1945 - 1951
- Marian Kantorek w latach 1951 – 1956
- Zygmunt Jurczyszyn w latach 1956 - 1959
- Józef Kędzierski w latach 1960 - 1971, czyli do momentu likwidacji nadleśnictwa 31.12.1971 r.
Pierwsza siedziba Nadleśnictwa mieściła się w miejscowości Jemielno obok stacji kolejowej i młyna. Budynek ten został rozebrany około 1980 roku. Następnie siedziba została przeniesiona do centrum miejscowości do budynku nr 95. Budynek ten w roku 1976 w związku z likwidacją Nadleśnictwa został przekazany Gminie Jemielno, w zamian za to Nadleśnictwo Góra Śląska otrzymało osadę w miejscowości Zdzisławice 1.
W ciągu 10 lat tj. od 1985 do 1995 roku powierzchnia Nadleśnictwa Góra Śląska wzrosła o 366,76 ha. W tym samym czasie systematycznie też wzrastała powierzchnia lasów ochronnych i tak w 1995 r. była większa o 7.630,14 ha, natomiast malała powierzchnia gruntów nieleśnych z 2.219,95 ha wg definitywnego urządzania w 1960 r. do 1.299,68 ha w roku 1995, zmalała więc o 920,27 ha.
Do 2007r. Nadleśnictwo Góra Śląska podzielone było na 19 leśnictw: Chróścina, Wronów, Siciny, Sułków, Łękanów, Zawieścice, Ślubów, Kietlów, Daszów, Zawiszów, Lubów, Osławice, Majówka, Jemielno, Sułów, Załęcze, Wodniki, Pobiel, Bartków zajmując powierzchnię 22.391,31 ha.
W 2007 roku zlikwidowano leśnictwo Pobiel, w 2014 leśnictwa: Chróścina, Zawiszów i Daszów i obecnie Nadleśnictwo Góra Śląska dzieli się na 15 leśnictw.
Poznaj historię Lasów Państwowych – pobierz książkę „Znaki czasu. Wczoraj i dziś Lasów Państwowych"